Adres email: kontakt@edytaserwatka.com
Edyta Serwatka Blog Edyta Serwatka Blog
  • O mnie
  • Konsultacje indywidualne
  • Współpraca
  • Artykuły
    • Stres i emocje
    • Mindfulness i medytacja
    • Mózg i myślenie
    • Uroda i ciało
    • Psychoterapia
  • O mnie
  • Konsultacje indywidualne
  • Współpraca
  • Artykuły
    • Stres i emocje
    • Mindfulness i medytacja
    • Mózg i myślenie
    • Uroda i ciało
    • Psychoterapia
17 lip

Zniekształcenia poznawcze, część druga

  • Przygotowano przez Edyta Serwatka
  • W Mózg i myślenie

Pierwsza część artykułu znajduje się tutaj. Lecimy dalej!

Czy ktoś z was ma w domu szklaną kulę, która faktycznie działa? Ja nie i nie znam nikogo, kto ma. Czasami jakiś rodzaj szklanej kuli pojawia się nam w głowie i wówczas mówimy o przepowiadaniu przyszłości, a czasami wręcz katastrofizacji, czyli wyolbrzymianiu i wymyślaniu sobie najgorszego możliwego scenariusza przyszłości. Na pewno zachoruję, na pewno się nie uda, na pewno mnie rzuci, z pewnością ich zawiodę… Przepowiadamy przyszłość nie mając odpowiedniej ilości danych.

Blisko tego zniekształcenia mamy wyolbrzymianie i minimalizowanie, zwane również powiększaniem- pomniejszaniem. Weźmy za przykład sytuację, w której ktoś gratuluje nam zdanej matury lub awansu w pracy, a my odpowiadamy: dziękuję, ale było łatwo, to nic poważnego. Lub znana anegdota, gdy ktoś mówi komplement na temat sukienki i słyszy sakramentalne: ależ to staroć z szafy! Lubię porównanie tego zniekształcenia do lupy, która pokazuje w powiększeniu wady i porażki, a odwrócona na drugą stronę- zmniejsza obraz naszych sukcesów i dobrych cech.

Z nadużywaniem imperatywów mamy do czynienia wówczas, kiedy zbyt często w myślach i rozmowach pojawia się “muszę”, np.sztywna zasada życiowa, że jeśli zapraszamy gości do domu, w domu musi być czysto. Inny imperatyw to “powinienem”, np. zawsze powinienem wiedzieć, co odpowiedzieć studentom na ich pytania. Może się wydawać, że takie imperatywy pomagają i motywują do działania, ale spróbuj w szczerości ze sobą odpowiedzieć na pytanie, czy na pewno. Z doświadczenia gabinetowego, raczej powodują frustrację, niezadowolenie, niechęć do działania, poczucie przytłoczenia.

Jeśli uczyłeś się do egzaminu z koleżanką, ty zdałeś a ona oblała- to kto ponosi za to odpowiedzialność? Jeżeli dziecko posłane pierwszy tydzień do przedszkola się rozchorowało to czyja to wina? U niektórych może pojawiać się zniekształcenie poznawcze zwane nadmierną odpowiedzialnością, polegające na przypisywaniu sobie odpowiedzialności nawet za rzeczy, na które nie masz wpływu. Świat jest daleko bardziej złożony i nikt z nas nie ma supermocy, żeby wpływać na to, co dzieje się poza naszym polem wpływu.

Etykietowanie może dotyczyć ciebie bezpośrednio lub kogoś z twojego otoczenia. To przyklejenie wirtualnej naklejki- “leń”, “zdolny uczeń”, “zły pracownik” na podstawie pojedynczego zdarzenia lub serii wydarzeń, pomijając cały kontekst sytuacyjny. Etykietowanie znacząco zawęża nam myślenie o sobie lub o kimś.

Ostatnim przykładem zniekształcenia poznawczego jest tzw. rozumowanie emocjonalne, kiedy emocje są wystarczającą przesłanką do wyciągnięcia jakiegoś wniosku. To myślenie typu: skoro czuję lęk to na pewno coś mi zagraża. Chcę zaznaczyć, że emocje są niezwykle ważne i stanowią istotne drogowskazy i wskazówki, a także niesamowicie poszerzają wewnętrzny świat przeżyć. Natomiast jeśli złościsz się na kogoś to nie znaczy automatycznie, że ktoś zrobił coś złego, tylko że odezwały się być może twoje niezaspokojone potrzeby, a może zbyt elastyczne granice.

Jak możesz sam sobie pomóc? Wydaje się, że pierwszy ważny krok za tobą! Poznałeś podstawowe zniekształcenia. Teraz warto zastanowić się które z nich i w jakich sytuacjach się pojawiają. Każdy ma swoje ulubione zniekształcenia! Można też na bieżąco sprawdzać, czy to co się pojawia w twojej głowie to nie jest któreś z krzywych luster. Jest to praca i wymaga pewnego aktywnego wysiłku. Można ją porównać do pielenia ogródka i sadzenia w nim warzyw i kwiatów zamiast chwastów. Nie jest to praca prosta i wymaga systematyczności, ale działa. Zachęcam także do podjęcia współpracy z doświadczonym psychoterapeutą- zapraszam do kontaktu w terapeutami Ośrodku Psychoterapii SmartHeart.

Posłuchaj o tym na podcaście:

https://soundcloud.com/edytaserwatka/02-jak-mozg-oszukuje

  • Udostępnij:
Edyta Serwatka
Psycholog i psychoterapeuta. Piszę o życiu, pracy, związkach, zdrowiu psychicznym i zaburzeniach. Przez kilka lat pracowałam na oddziale psychiatrycznym, współtworzyłam projekty dotyczące promocji zdrowia i zapobiegania nawrotom chorób. Obecnie pracuję z klientami indywidualnymi w gabinecie stacjonarnym oraz on-line. Z pasji i chęci dzielenia się wiedzą oraz doświadczeniem prowadzę szkolenia, warsztaty rozwojowe i piszę.

Przeczytaj również:

Jak sam siebie oceniasz? O teorii autopercepcji.

  • 17 lipca 2022
  • przygotowano przez Edyta Serwatka
  • w Mózg i myślenie
Jętki (Ephemeroptera) są rzędem owadów skrzydlatych, żyjących w środowisku wodnym. Ale najciekawsze w nich jest to, jak postawione na głowie...
Za bardzo przejmuję się tym, co ludzie powiedzą!
17 lipca 2022
Jak świadomie kierować swoim życiem? Liczą się Twoje myśli!
17 lipca 2022
Prosty sposób na lepszy nastrój! Reframing.
17 lipca 2022

Powiązane wpisy

Czemu lubimy oglądać horrory?
31paź,2023
Jak przeprasza oprawca?
10paź,2023
Dlaczego ciągle jesteś nieszczęśliwy? O wartościach.
16sie,2023

Facebook

Kategorie

  • Bez kategorii
  • Business
  • Książki
  • Mindfulness i medytacja
  • Mózg i myślenie
  • Psychoterapia
  • Stres i emocje
  • Uroda i ciało
  • Strona główna
  • O mnie
  • Blog
  • Polityka prywatności
  • Kontakt
  • Stres i emocje
  • Mindfulness i medytacja
  • Mózg i myślenie
  • Psychoterapia
  • Uroda i ciało
Nazywam się Edyta Serwatka i jestem psychologiem i psychoterapeutką poznawczo-behawioralną, praktykiem mindfulness (uważności).

Coaching Wordpress Theme by ThimPress. Powered by WordPress.